Jes, mi volas esti Prezidento
Antaŭ kelkaj monato mi partoprenis simpozion en urbo rioĥa Sankta Domingo de la Calzada pri Politiko perversigas lingvon, fakte tre interesa kaj pensiga.
Mi trovis kelkajn dekojn da respublikoj, kiuj ne estas ekzakte respublikanoj, tio estas, partianoj de ideo, ke respubliko devas esti en Hispanio, kaj ne monarĥio, sed ili diras, ke ili aktive laboras por ke tio okazos iam. Respublikano estas tiuj, kiuj vivas en respubliko, sed faras nenion venigi aŭ protekti ĝin, ili asertas serioze. Nu, mi ĝojas pri la afero, ke kelkaj kuncivitanoj miaj finfine parolas pri la problemo, kaj deziras same kiel mi, ke la plej moŝtan hispanon ni ĉiuj devas elekti, kaj ne akcepti, ke li estos tia nur pro tio, ke li naskiĝis en koncerna familio. Tamen, mi metis tiklan problemon antaŭ ili ĉe manĝotablo, kaj mi ne ricevis satigan respondon...
La demando estas: Ĉu vi pretas iĝi la Prezidento de la Respubliko, se oni pruvas al vi, ke se vi neas, ne estos respubliko? Nu, mi konfesas, ke la demando, se oni konsideras ĝin serioze, nek estas naiva nek banala. Kaj tiam ĉies respondo estis same: Kial mi? Ne, kompreneble ne! Mi ne kapablas..., kaj simile. Mallonge dirite, ĉiuj deziras, ke estu respubliko en Hispanio, kondiĉe, ke alia homo akceptos la oficon. Ili eĉ asertis, ke certe venos multaj homoj, kiuj konkuros preni la postenon. Sed tiaj homoj ne validas por la ofico, laŭ mi: temas pri servo, ne pri honoro aŭ persona avantaĝo. Oni bezonas homon, kiu deziros labori por ni ĉiuj, ne elsaltigito, kiu nur celas personan gajnon.
Bedaŭrinde ĉiuj tiaj samideanoj respondis same kiam mi ripetis la demandon en similaj renkontiĝoj, ĝis venis malsimilan respondon de virino de Alikanto: Nu, kompreneble mi pretas, sed nur se neniu alia volos. Ni nomu ŝin María la Brava. Se leganto volas scii, ankaŭ mi pretus esti prezidento, eĉ se aliaj homoj deziras tion. Ĉar certe volos prezidentiĝi homoj, kies celo estos persona gajno, same kiel la nuna politikistaro hispana. Eĉ la organizinto de tiu renkontiĝo, S-ro Antonio García-Trevijano Forte, rifuzis la eblecon, ĉar li diris, ke li ne havas tiun ambicion, kaj la ofico estu por ni, junuloj. Nu, ni senkulpigu S-ron Antonio, ĉar li jaraĝas 90, do ni, junuloj faru la taskon. Li jam sufiĉe laboris por respubliko pere de siaj libroj, elstarante inter ili lia grava Teorio pura de la Respubliko, kiun klarigis tiom multe al mi pri politiko nuna, pasinta kaj eble estonta de Hispanio.
Sed mi nek pardonas nek komprenas tiujn aliajn homojn, kiuj sopiras al la ideo havi respublikon en Hispanio, kaj tamen ili faras nenion venigi ĝin. Ne temas, ĉifoje, pri timo aŭ konveno pri tio, ĉu respubliko devas veni nun aŭ poste en Hispanio. Temas pri ĉu oni faros ion ajn sencan venigi ĝin. Kaj mi trovis min sola kaj senkonsola. Ĉar venigi respublikon ne estas voĉdoni por ke ĝi venu aŭ ne, sed agadi ebligi aferojn por ke oni povu voĉdoni tiucele.
Kelkaj homoj kunvenas fojfoje, eĉ ofte, por paroli pri la afero, sed tio ne sufiĉas. Disvastigi la ideon estas bone, sed realigi ĝin estas necese. Bedaŭrinde homoj ne komprenas, ke respubliko estas maniero regi nin mem, kontroli pri kiel elspezi la monon, kiun la ŝtato deprenas el niaj poŝoj, decidi la rilaton de nia lando kun aliaj landoj, protekti la valorojn de nia kulturo laŭ tio, kion plejparto de ni decidos. Kaj sekve, se la registaro de ni elektita (ne simple voĉdonita kiel nun) perdas la fidon de ni, la popolo, ni nepre havu la manieron laŭleĝa eksoficigi ilin tuj kaj enpostenigi aliajn homojn, kiuj ne perfidos nin. Ĉar ties agoj estos nia respondeco, ankaŭ. Sed tio ne eblas nun, ĉar ni, la popolo, havas eblecon nek elekti ilin nek senpostenigi ilin. Tiun eblecon havas nun nur la politikaj partioj. Estas terure, ke hispanoj ne komprenas tion.
Tamen, oni kritikas la registaron kaj la Reĝon ĉar ili ne bone plenumas siajn devojn, kaj eble oni pravas. Sed se oni pretas fari nenion pri ĝi, oni senhavigas sin pri la rajto protesti kaj krii. Tio signifas, ke ankaŭ ni ne plenumas nian devon aserti niajn rajtojn.
Diru, civitano de Hispanio, kiu legas min: ĉu vi permesas, ke oni rabados la monon de viaj impoŝtoj por fari stultaĵojn, premii homojn nur pro tio, ke iliaj ideologioj kongruas kun tiu de politikistoj en povo, kaj simile? Ĉu ne estas preferinde, ke oni fakte kaj rekte povos postuli respondecon de politikistoj, kaj ĉesigi ilin, se ili perdis la fidindecon de la popolo?
Ne ŝokus min legi, ke jes, ke vi permesas. Ĉar oni fakte tion faras, se la sola afero, kiun oni faras pri tio estas kritiki kaj koleri. Ĉar nunaj politikistoj ridaĉas al tiuj kritikoj kaj kolero, kiujn ili prifajfas, kaj fakte kalkulas kun ili. Dum oni koleros kaj kritikos, oni faros nenion. Sed se oni nek koleras nek kritikas sed aktive agas senmaskigi ilin kaj laboras por vera reprezenteco kaj krei sistemon kun vera sendependeco inter la tri povoj, finfine oni atingos la celon, kaj tiuj politikistoj nunaj devos esti en siaj denaskaj lokoj: ĉu en siaj hejmoj, ĉu en karcero.
Sed atingi tion, ĉiuj hispanoj de ajna politika tendenco devos konfesi al si kaj publike: Jes, mi volas esti Prezidento!
Jesuo
