Kajero 47 ~ Kajeroj
~ En PDF ~ 
Muziko: Cataluña, komponita de Isaac Albéniz, kadre de sia Sŭito Hispanio.
Estimata Katalunisto!
Interesa estis via mesaĝo. Mi vidas, ke vi havas etan pensmanieron. Ĉe ni oni diras, ke la branĉoj ne lasas vin vidi la arbaron, kaj pro tio mi havas nenion diri al vi.Nur konsili, ke vi eliru vian arbaron.
Vi diras, ke:
«Al abrazar el Esperanto, lo que estamos haciendo en realidad es defender nuestro idioma de la lengua del imperio actual». [Brakumante Esperanton, tio, kion ni faras, vere estas defendi nian lingvon de tiu de la nuna imperio]] Jen la kialo esti esperantisto karaj. Kial vi rigardas la lignereton en la okulo de via frato, kaj ne pripensas la trabon en via okulo?
Mi vidas nenion en la okulo de mia «frato». Fakte, mi ne havas fraton. La tiel nomitaj «naciismoj» estas nur aro da mensogoj kaj misfaroj por ke kelkaj demagogoj ekhavu kelke da povo kontraŭ la ĝenerala bonfarto de siaj najbaroj. Mi, honeste, tute ne komprenas kion ajn diable naciisto faras -aŭ povas fari- en movado tiel sindona kiel esperantismo. Zamenhof mem diris iam, ke «tiu naciismo de grandaj nacioj estas maljusta. Tiu de malgrandaj nacioj estas, ankaŭ, malprudenta». Oni povas diri, ke tiu naciismo de hispanoj estas maljusta, sed tiu de katalunoj estas, aldone, perfida. Vi tute eraris direktinte viajn venomajn sagetojn de naciismo al sennaciulo.
Kiam ni diras, ke ni estas «españoles», ni ne diras, ke ni estas «castellanos». Se vi diras, ke la nekatalunoj, nevaskoj kaj negalegoj estas kastelanoj, vi ofendas nin senbezone. Nur por aserti, ke vi katalunoj estas tiel gravaj kiel la nevernakulanaro. Se vi apartigas vin de la cetero da hispanoj, vi suferos solaj. Eble vi scias pri tio, kion «español» vere signifas: fakte la vorto estas provensala -tio estas, kataluna, laŭ vi-, kaj origine ĝi signifis «tiu, kiu loĝas preter la Pirineoj». Vi opinias, ke Katalunio iam estis sendependa nacio, subpremata de fia imperio, Hispanio. Fakte Katalunio neniam estis sendependa, kaj en tiuj senbrilaj tempoj de Mezepoko ekzistis sendependaj tiel nomitaj nobeluloj, kiuj militis unu kontraŭ la aliaj nome de religio aŭ pro alia persona profito. Ili fondis regnolandojn, kiujn ili nomis Kastiljo, Leono, Aragono, kaj tiel plu. Mi ne memoras, ke iam ekzistis tia sendependa lando, Katalunio. Eĉ en tiuj sendependaj landetoj menciitaj, la loĝantoj ne estis liberaj, sed ili estis posedaĵoj de la koncerna nobelulo. Laŭ historio, la unuan fojon, kiam katalunoj estis liberaj (pro tio, ke ili estas hispanoj), estis dum la Respubliko Hispana. Laŭ vi, pro tio, ke ĝi estis hispana, ĝi devis esti faŝista, sed kompreneble Respubliko estas la antipodo de faŝismo, eĉ se vin oni devigas kredi male.
Lingvo estis tiu kiun mi devis scipovi perforte. Krome neniu scipovis mian lingvon; tiel do mi pensis: «se oni devigis min lerni ilian ĉar laŭdire dulingvismo estas bona, kial diable ili fajfas pri la mia?»
Ĉar dulingvismo estas perdo da tempo. Lingvoj estas praktikaj rimedoj por interkompreniĝo, ne sanktaj standardoj por defendi la «nacian identecon». Katalunoj povas studi katalunan aŭ iun ajn alian lingvon, kiun ili volas, sed intenci, ke la ceteraj hispanoj lernu la katalunan estas simpla faŝismo. Ekzistas multaj katalunoj, kiuj ne volas lerni la katalunan, sed la ceteraj katalunoj faŝisme perfortas ilin lerni tiun lingvon.
Neniam mi konsentis la landlimojn, almenaŭ la nunajn. Mi ja klarigis ke mi trovis katalunojn eksterŝtate kaj nekatalunoj enŝtate. Do se iam estas necese dividi la mondon pro kultura asociemo kaj pro aliaj kialoj mi komprenas ke laŭ esperantisma vidpunkto ĝi estu je lingvioj.
La mondo estas jam sufiĉe dividita. La mondo bezonas integriĝo. Kaj tiu sinteno, kiun vi havas, tiu paranoida sinteno -pro tio, ke vi ĉie vidas imperiismon, kiu perfortas vin fari aĉajn aferojn, kiel lerni la lingvon de la tuta hispanaro -kiu inkluzivas la tutan katalunaron, eĉ se vi ne volas-, tiu sinteno apartigas la mondon, kreas konflikton, kaj kaŭzas militon fine. Estas danĝera tiu sinteno, ĉar ĝin havis multaj jugoslavoj, kaj ili nun estas ses diversaj nacioj, kiuj batalas unu la alian, kelkaj milite. Hispanio havas propran kulturon kaj vivovojon de antaŭ pli ol mil jaroj, kaj pro tio tiuj sencerbuloj kiuj aĉe mensogas kaj agas kontraŭ siaj najbaroj ankoraŭ ne sukcesis militigi la landon. Sed ili klopodas.
Mi miris kiam mi vidis vian TTT-ejon. Neniam mi imagintus ke esperantisto povintus agi tiel aĉe.
Vi povintus agi male, kaj krei similan TTT-paĝon, informante pri Esperanto kaj via Katalunio über Alles.
Komence ŝokas vidi la vorton «España» kiu mezepoke havis geografian signifon sed kiu post la faŝisma periodo memorigas kelkajn suferintojn je post-vorto de «Arriba». Kvankam «España» estas nomo de ŝtato ne estas nomo de lingvio.
Vin kaptis faŝistoj pri tio, ke vi opinias, ke España apartenas nur al ili. Feliĉe, hispanoj nun komprenas, ke Hispanio estas ni ĉiuj. Eĉ vi katalunoj, kiuj ne volas esti hispanoj.
Eĉ la mapo mem kiun vi publikigas sur tiu TTT-ejo temas pri plurlingva ujo kie unu el ĝiaj lingvoj subpremis ĉiujn aliajn ekzistantajn (eĉ malaperigis kelkajn) se necese per la forto de armiloj.
Vi erare asertas, ke Hispanio iam konkeris Katalunion, same kiel ĝi konkeris Amerikon... Mi konsilas al vi, ke vi studu pri historio de via lando.
Krome, la plej granda parto de mia lingvio estas en via mapo; do almenaŭ vi povintus informi la leganton pri la ekzisto de kataluna Esperanto-movado kiu fakte estas sufiĉe grava kaj kvalita, sed vi tute fajfas informi pri ĝia ekzisto.
Lingvio ne ekzistas. Ekzistas nacioj, ekzistas landoj, ekzistas eĉ patrioj, sed lingvioj estas elpensaĵo de iu tempoperdulo, kiu sopiras al mondo de 3000 sendependaj landoj. Nun estas tro da milito kun nur 200 landoj. Multobligi la nombron da landoj multobligus la nombron da militoj. Sed mi komprenas, ke vidi tiujn evidentaĵojn estas tro por naciisto,kiu verŝajne konfuzas la nociojn nacio, patrio kaj kulturo.
Kaj ja idignas la aferon ke en viaj diskut-listoj vi nur akceptas, krom Esperanton, la anglan kaj la kastilian.
Tiuj estas la lingvoj por diskonigi Esperanton. Mi ankaŭ uzus la rusan, la ĥinan kaj la araban por efike fari tion, sed bedaŭrinde mi ne regas ilin. Uzi lokan lingvon por paroli al hispano estas perdo de tempo. Politika korekteco kaj ŝovinismo estas regresiloj, kaj tute ne favoras interkomprenigon, la veran senton kaj sencon de Esperanto.
Vi povas krei TTT-paĝon, kiu diskonigos Esperanton en la kataluna, se vi volas. Se vi bezonas materialon, vi povas uzi parton de Esperanto España, kondiĉe ke vi agnoskas la fonton.
Mi ne insultos al vi dirante, ke via eta menso malpermesas a vi pensi monde. Mi ankaŭ ne insultos al vi, dirante, ke vi estas imperiisto, kiu volas subpremi Valensjon kaj Balearojn. Mi simple fajfas pri kontraŭimperiisma sinteno. Ĝi estas tiel danĝera kiel tiu imperiisma, kaj ofte pli malkonvena.
Sennacie salutas vin,
Jesuo