La aŭtoro pravigas sian asimiladon "laŭ la tradicio de esperanto", kiu liaopinie "fiksas la fonetikan sistemon de la lingvo". Efektive, tiu tradicia esperantigo "paŭsas la manieron, laŭ kiu estis kreita la espranta vortaro, kiu mem sekvas la rusan prononcon de latino: kvar (lat. quattor), kvin (lat quinque), akvo (lat aqua), kvankam (lat. quanquam),ktp (pĝ. 12).
Por montri, ke la solvo proponita de Alos i Fnt ne havas universalan aplikeblecon, mi prezentas la sekvajn brazilajn toponimojn esperantigitajn de Délio Pereira de Sourza. Li ne altrudas la "v"- sonon en portugallingvaj loknomoj finiĝantaj per diftongoj, en kiuj u sekvas vokalon:
Blumenau - Blumenaŭo (Ne Blumenavo)
Grajaú - Graĵaŭo (Ne Grajavo).
Pajeú - Paĵeuo (ne Paĵevo)
Poxoréu - Poŝoreo (ne Poŝorevo).
Banabuiu - Banahuio (ne Banabuivo).
Falsa rezonado de A. Albault pri ŭ sekvata de vokalo
Unu el la plej rezolutaj probatalantoj de la uzo de la grafemoj "kv" kaj "gv" en Esperanto estas d-ro André Albault, la prezidanto de la Akademio de Esperanto. Li provas pravigi sian starpunkton surbaze de tute persona intepreto de la Fundamento, argumentante, ke vokalo ne rajtas sekvi la sonon de la duonvokalo "ŭ". MI zoarge ekzamenis la enhavon de la kvinlingva Fundamenta Gramatiko kaj malkovris, ke Albault misinterpretas kaj malpravas. En Fundamtno de Esperanto nur la rusa kaj germana tekstoj informas, ke la litero "ŭ" estas uzata post la vokalo (j). Krome, "ŭ" estas difinita kiel mallonga "u" en la franca, germana, rusa kaj pola tekstoj, sed ne en la angla, kiu diras, ke "ŭ" estas uzata en diftongoj kiel en mount. Rimarku, ke la vorto "diftongo" malestas en la alilingvaj versioj.La tikla demando estas, kiel decidi pri la fundamenteco de la karakterizo de "ŭ", kiun faris Albault, se ne ekzistas unuanima akordo inter la kvin tekstoj? 40% fundamenteco estas sensencaĵo; io stas aŭ laŭfundamenta aŭ kontraŭfundamenta. Ĉu ni insistu, ke la germana kaj rusa tekstoj de la Fundamenta Gramatiko estas pli aŭtentaj ol la aliaj? Efektive, ĝuste pro la mankhaveco de la regulo pri "ŭ" en ĉiuj kvin etnolingvaj versioj, oni rajtas dubi pri ĝia fundamenteco kaj, sekve de tio, ne estas iu ajn kialo aŭ devigo akcepti la aserton de Albault, ke la Fundamento preskribas,ke litero "ŭ" estas uzata nur post vokalo.
Ka "v"-sono estas kategorie rifuzenda
La uzo de "v" estas nek fonetisme nek grafisme pravigebla en nuntempaj iberiaj lingvoj, kies nomoj kaj vortoj havas diftongojn kun u. Tiu fremda sono estis altrudita pro la aparta parolmaniero de ruse- kaj germaneparolantaj esperantistoj dum la fruaj jaroj de la evoluo de Esperanto. La uzo de "ŭ" antaŭ vokalo por la diftongoj ua kaj ue estas rekomendinda, ĉar tiu rimedo satempe redonas la gustan prononcon kaj konservas la skribbildon de la etimo. Ĝi estas pli bona solvo, laŭ fonetisma vidpunkto, ol la dusilabaj "ua" kaj "ue". Aliaj esprantistoj, kiuj same pensas, estas meksikano Alberto Gómez Cruz, la kataluno Salvador Gumá kaj la brazilano Leopold Knoedt. Ili jam uzis en publikigitaj tekstoj nomformojn kiel Venezŭelo kaj Paragŭajo. En artikolo en Boletín (n-ro 266, 1984, pĝ 11-13) mi asimilis la rivernomon Guadiana per la formo Gŭadiano, kaj en n-ro 310 de la sama revuo (1993, pĝ. 15) troviĝas la loknomo Gŭadalesto. Ŝajnas, ke tiu asimilada tendenco iom post iom enradikiĝos.
Emocia reago de obsedata slavlingvulo
En sia recenzo pri La Luzidoj, tradukita el la portugala fare de Leopoldo H. Knoedt, la ĉeĥa esprantisto Karolo Piĉ surpaperigis la sekvajn vortojn:
Kay Gŭadalkiviro. Kŭinto Fabio kaj Kŭirino estas, ĉu portugaleskaj? monstroj! La lingvo konas ja nur Gvadalkiviro. Kvinto, kvirino. Krome Kŭinto, kuirino en Esperanto ne legiĝas kvinto, kvirino, ma Kujnto, Kuirino!!! Kaj ĉu, anstataŭ kvin, ni de nun skribu kŭin?
Ni havu kompaton por povra, pita Piĉ, kiu ne kapablas artikulacii la sonojn "gŭa" kaj "kŭi", do lia slava buŝo eligas nur la kakofoniajn bleojn "gva" kaj "kvi".
Parolantoj de la lingvoj de Iberio ne devas lerni de fuŝe prononcantaj alilingvuloj kiel esperantigi nomojn el sia denaska lingvo. Oni ne disstreĉu Esperanton sur la kruco de slava fonetiko!
Bernard GOLDEN
Kajero 29ª ~ En PDF (paĝo 8ª) ~
Aliaj Kajeroj 
Depósito legal: Z-2398-88
Presejo: Eurocopia, S.L.
Muziko: El La libro por Ana Magdaleno de J. S. Bach.